Orzechy włoskie to drzewa bardzo często spotykane w polskich ogrodach.
Sadzimy je głównie ze względu na owoce – orzechy, nazywane (podobnie jak drzewa) włoskimi. Orzech to „pewne drzewo” – jest łatwy w uprawie, dobrze rośnie w naszym klimacie i praktycznie co roku obficie owocuje.
Jego owoce cenimy ze względu na smak i wartości odżywcze.
Czy jednak wszyscy zdają sobie sprawę z tego, kiedy powinno się zbierać orzechy włoskie i jak właściwie je przechowywać?
A może warto dokształcić się w temacie, żeby w pełni wykorzystać możliwości oferowane nam przez rosnące na naszej działce i traktowane często po macoszemu drzewo?
Dlaczego warto jeść orzechy włoskie?
Jedzenie orzechów włoskich bardzo dobrze wpływa na serce i pracę mózgu. Zawdzięczamy to dużej zawartości zdrowych tłuszczów i przeciwutleniaczy. Na szczególną uwagę zasługują wielonienasycone kwasy tłuszczowe, a wśród nich należący do omega-3 kwas alfa-linolenowy (ALA) o udowodnionym działaniu przeciwzapalnym.
Orzechy włoskie są również źródłem minerałów i cennych dla naszego zdrowia witamin. Są bogate w potas, magnez, żelazo, cynk i wapń. To również dobre źródło białka, a także witamin E, A, C i wspierające układ nerwowy witaminy z grupy B.
Kiedy zbierać orzechy włoskie?
Orzechy włoskie dojrzewają w terminie od końca września aż do października. To, czy orzechy zbierzemy wcześniej, czy później, będzie zależało od odmiany i panującej w danym roku pogody. Na szczęście dość łatwo poznać, kiedy owoce orzecha nadają się do zbioru. Dojrzałe orzechy same spadają z drzewa. Zielone otoczki, którymi otoczony jest właściwy orzech w twardej łupinie, samoistnie pękają i dają się łatwo obierać. Zbierając orzechy, otoczki od razu wyrzucamy.
Przechowywać orzechy włoskie w łupinach czy bez?
Przechowywać orzechy włoskie możemy albo w całości – w łupinach, albo po obraniu ze skorupek.
Jeśli zależy nam na tym, żeby mieć świeże orzechy jak najdłużej, warto zdecydować się na pierwszy wariant.
Łupiny skutecznie chronią orzechy włoskie przed wysychaniem i utratą wartości odżywczych. Częstym problemem jest jełczenie, które występuje ze względu na dużą zawartość tłuszczu w orzechach. Łupina zapobiega szybkiemu jełczeniu orzechów dzięki ograniczeniu dostępu tlenu. Stanowi również zabezpieczenie przed pleśnią.
Suszenie orzechów w skorupkach przed przechowywaniem
Zebrane i pozbawione zielonej otoczki orzechy włoskie należy podsuszyć przed przechowywaniem, żeby pozbyć się nadmiaru wody. W tym celu wsypujemy je do worka z oczkami, ażurowego kosza albo rozkładamy pojedynczą warstwą na płaskiej powierzchni.
Orzechy można suszyć na strychu, w szopie albo na zewnątrz, o ile dopisze pogoda (podobnie jak suszymy grzyby leśne). Ważne, żeby suszyć je w ciepłym, przewiewnym miejscu, nie można ich jednak przegrzać, dlatego suszenie orzechów w piekarniku, suszarce do grzybów albo przy kaloryferze nie jest dobrym pomysłem.
W żadnym wypadku nie należy doprowadzić do pękania łupin, co mogłoby się stać, gdybyśmy poddali je zbyt wysokiej temperaturze.
Jak przechowywać orzechy włoskie w łupinach?
Kiedy podsuszymy orzechy włoskie, możemy przechowywać je w skorupkach przez długi czas nawet w temperaturze pokojowej. Do przechowywania najlepiej nada się wiklinowy kosz albo bawełniany worek. Trwałość orzechów włoskich przedłużymy, trzymając je w suchym, ciemnym i chłodnym miejscu, np. w piwnicy albo na strychu.
Należy pamiętać, żeby co jakiś czas zaglądać do swoich zapasów orzechów i kontrolować, czy nie pojawiła się na nich pleśń. Jeśli ją zauważymy, może się okazać, że zaatakowała nie jeden orzech, ale większość owoców i całość trzeba będzie wyrzucić, dlatego raz jeszcze zwracamy uwagę na warunki, w jakich powinno się trzymać orzechy włoskie. Miejsce powinno być chłodne, ciemne i, co najważniejsze, suche.
Orzechy włoskie w łupinach możemy przechowywać przez ok. 12 miesięcy.
Jak przechowywać orzechy włoskie bez skorupek?
Orzechy włoskie pozbawione łupin przechowujemy w inny sposób. Żeby ograniczyć dostęp tlenu, powodującego jełczenie orzechów, najlepiej jest szczelnie je zamknąć. Do tego celu idealnie nadaje się słoik z uszczelką albo specjalny, hermetyczny pojemnik. Trzeba również pamiętać o tym, że orzech włoski jest wrażliwy na światło. Idealnym miejscem do przechowywania będzie więc zamykana szafka kuchenna albo spiżarnia, gdzie dodatkowo będzie nieco chłodniej.
Tak przechowywane orzechy włoskie można jeść przez ok. 3 miesiące.
Kliknij tutaj, żeby dowiedzieć się więcej o przechowywaniu orzechów.
Czy orzechy włoskie można zamrażać?
Jeśli zależy nam na przedłużeniu trwałości obranych z łupin orzechów, możemy z powodzeniem przechowywać je w lodówce lub zamrażarce. W ten sposób zachowamy ich smak i aromat – orzechy nie zjełczeją i nie wyschną.
Żeby przechowywać orzechy w lodówce, łuskane orzechy szczelnie zamykamy (np. w słoiku lub hermetycznym pojemniku) i stawiamy z tyłu lodówki. Orzechy włoskie w lodówce powinny zachować świeżość przez ok. 12 miesięcy.
Bardzo dobrym pomysłem jest również mrożenie orzechów włoskich. Szczelnie zamknięty pojemnik z łuskanymi orzechami należy włożyć do zamrażarki. Przechowywane w ten sposób orzechy nadają się do jedzenia przez 2 lata.
Kiedy zbierać orzechy włoskie na nalewkę?
Należy pamiętać, że w innym terminie zbiera się orzechy włoskie do długotrwałego przechowywania, a w innym na leczniczą nalewkę z orzecha włoskiego.
Jeśli planujemy przyrządzić samodzielnie leczniczą nalewkę z orzecha włoskiego, powinniśmy zbierać orzechy włoskie, zanim dojrzeją. Muszą być na tyle miękkie, żeby łatwo było je pokroić kuchennym nożem. Orzechy zbierane w terminie od końca czerwca do końca lipca powinny być idealne! Znawcy tematu twierdzą, że najlepiej zbierać orzechy włoskie na nalewkę przez 2 tygodnie po Święcie Kupały.
Na co pomaga nalewka z orzecha włoskiego?
Nalewka z orzecha włoskiego, nazywana też orzechówką, ma ciemny, prawie czarny kolor. Dawniej była obowiązkowym elementem domowych apteczek. Łatwa do zrobienia i skuteczna w działaniu, pomagała szybko uporać się z problemami gastrycznymi. W przypadku zatrucia pokarmowego lub biegunki wypijamy 1 łyżeczkę nalewki 2-3 razy dziennie. Orzechówka ma bardzo intensywny smak. Dla jego złagodzenia możemy ją zaaplikować „na cukier” podobnie jak krople żołądkowe.
Jak przyrządzić leczniczą nalewkę z orzecha włoskiego?
Samodzielne przyrządzenie orzechówki nie jest trudne, ale trwa niestety dość długo, dlatego najlepiej przyrządzić nalewkę, zanim dopadną nas dolegliwości żołądkowe.
Musimy wiedzieć, że niedojrzałe orzechy bardzo mocno farbują (podobnie jak na przykład buraki). Najlepiej jest zbierać, myć i kroić, mając na sobie rękawiczki ochronne. W ten sposób unikniemy trwałych śladów na dłoniach.
Zebrane w odpowiednim czasie orzechy włoskie (ok. 20 sztuk) kroimy ostrym, stalowym nożem na mniejsze kawałki. Przekładamy do wyparzonego słoja i zalewamy spirytusem (0,5 litra). Następnie odstawiamy na tydzień w ciemne miejsce.
Po upływie tygodnia przygotowujemy syrop z 300 g cukru i 500 ml wody. Składniki wystarczy zagotować i ostudzić. Syrop przelewamy do słoja z nastawem. Na tym etapie możemy dodać przyprawy (laskę cynamonu, goździki, gwiazdkę anyżu lub kilka ziarenek czarnego pieprzu).
Słój z powrotem odstawiamy. Tym razem czekamy aż 4 miesiące!
Po upływie wymaganego czasu orzechówka nadaje się do przecedzenia przez gęste sito lub gazę. Płyn odstawiamy w słoju na kolejne 5 tygodni. W tym czasie osad osiądzie na dnie naczynia, więc będzie można zlać klarowny trunek do butelek. W tym momencie orzechówka jest już gotowa – możemy korzystać z jej dobroczynnych właściwości.
A może w Twoim ogrodzie rosną nie tylko orzechy? Jeśli uprawiasz dynie, sprawdź, jak przechowywać dynię, by była świeża i pyszna jak najdłużej.