Jabłka to jedne z najpopularniejszych owoców w naszym kraju i jednym z klasycznych symboli jesieni. Mają bardzo szerokie zastosowanie – jemy je na surowo, w postaci soków, przecierów i jako dodatek do mięsa czy ciast. Ale czy wiemy jak przechowywać jabłka, by były soczyste i świeże nawet przez całą zimę?
W Polsce uprawia się około 250 odmian jabłek. Te niezwykle lubiane przez nas owoce różnią się wielkością, smakiem i kolorem. Ale wszystkie łączy jedno – po zerwaniu z jabłoni pozornie twarde i odporne owoce stają się delikatne niczym brzoskwinie czy truskawki.
Dlatego też przygotowując się do ich przechowywania warto odpowiednio się przygotować. Zwłaszcza jeśli planujemy magazynowanie większej ilości jabłek niż kilka sztuk kupionych w sklepie.
Przechowywanie jabłek w domu
Powszechność jabłek i bezproblemowy dostęp do nich sprawiają, że kupując je na domowe potrzeby zwykle nie gromadzimy większych zapasów.
Jednak nawet jeśli kupujemy tylko kilka jabłek, które zjemy na przykład w ciągu tygodnia, warto pamiętać o 3 najważniejszych zasadach ich przechowywania. Są nimi odpowiednia temperatura, odpowiednia wilgotność i odpowiednia cyrkulacja powietrza.
Ostra selekcja
Wybierając jabłka na sklepowej półce zwróćmy uwagę na ich wygląd. Jabłka powinny być pozbawione plam, wgnieceń czy nalotów. W warunkach domowych owoce z widocznymi niedoskonałościami szybko zepsują się i tracą smak.
Podobnie rzecz wygląda z jabłkami, na których zauważymy uszkodzoną lub przeciętą skórkę. Ich okres przechowywania również będzie krótszy, a zachodzące procesy spowodują przedwczesne przejrzewanie pozostałych owoców.
Lodówka gwarancją świeżości
Idealnym miejscem do przechowywania jabłek nie jest szafka kuchenna, stół czy blat, a lodówka. Jabłka najdłużej zachowają świeżość, jeśli będą przechowywanie w temperaturze między 0 a 3-4 stopniami Celsjusza. Ważna jest również wysoka wilgotność, o której w lodówce nietrudno.
Nie bez znaczenia jest również sposób w jaki będziemy przewozić i układać wyselekcjonowane egzemplarze. Jabłka nie powinny się obijać, ani ze sobą stykać. Dzięki temu dłużej pozostaną smaczne i świeże.
A może na dworze?
Jeśli lubimy mieć zapas jabłek lub zdarzy się, że trafi do nas nieco większa ich ilość, w okresie jesiennym aż do pierwszych większych przymrozków można trzymać owoce na balkonie lub tarasie. Najlepiej poukładać je w drewnianych skrzyniach, a same skrzynki wyłożyć ok. 2-centymetrową warstwą styropianu. Ważne jest również by osłonić jabłka przed słońcem i deszczem.
Przechowywanie większej ilości jabłek
W przypadku nieco większych lub już całkiem konkretnych jabłkowych zbiorów może się okazać, że lodówka to za mało. Jak przechowywać jabłka w większej ilości? Okazuje się, że to nie takie trudne.
Podobnie jak w przypadku niewielkiej ilości jabłek również w przypadku większych zapasów kluczowe są temperatura, wilgotność i sprawny system wentylacyjny pomieszczenia, w którym planujemy przechować zbiory np. przez zimę. Zanim jednak umieścimy jabłka w docelowym miejscu, podobnie jak w sklepie trzeba przeprowadzić rygorystyczną selekcję.
Dobrze zebrane, lepiej przechowane
Na to jak długo będziemy cieszyć się zdrowymi owocami ogromny wpływ ma już odpowiedni sposób zbierania jabłek.
Jabłka najlepiej zrywać w suchy i pogodny, ale niezbyt słoneczny dzień. Jeśli promienie wciąż grzeją dość mocno, zebrane owoce dobrze umieścić w cieniu. Do przechowywania nadają się zdrowe owoce, bez widocznych uszkodzeń skórki czy chorób.
Zaleca się zbieranie owoców partiami:
- w pierwszej znajdują się spady, czyli te jabłka, które same spadły z drzewa. Zwykle umieszcza się je w osobnych pojemnikach razem z owocami zniekształconymi i przeznacza na przetwory.
- druga partia to jabłka dojrzewające na najniższych gałęziach.
- kolejne partie to owoce znajdujące się coraz wyżej, aż do wierzchołka jabłoni.
W trakcie zbiorów pamiętajmy, że prawidłowy sposób zrywania jabłek to taki, w którym unikniemy urwania szypułki. Ważne jest również to, by nie obijać zbieranych owoców i zadbać o to, by ich skórka nie została naruszona. Znacznie ułatwi to i przedłuży przechowywanie jabłek.
Im wolniej, tym lepiej
Ponieważ nawet w już zerwanych z drzewa jabłkach nieustannie przebiegają procesy wpływające na ich świeżość i soczystość, sekretem odpowiedniego przechowywania jabłek jest stworzenie warunków maksymalnie spowalniających reakcje zachodzące w owocach.
Przeznaczone do późniejszej konsumpcji jabłka należy przechowywać w temperaturze oscylującej między 0 a 4 stopniami Celsjusza. W niższej temperaturze jabłka zmarzną, a przemarznięte jabłka nie są ani smaczne, ani zdrowe.
W kolei przechowywanie jabłek w temperaturze wyższej niż 4 stopnie Celsjusza sprawia, że owoce szybciej dojrzewają, przejrzewają i się psują, co też prowadzi raczej do zniszczenia zbiorów.
Temperatura pod kontrolą
Dlatego wyspecjalizowane firmy przechowują jabłka w specjalnych chłodniach, w których możliwe jest utrzymywanie stałej temperatury. W przypadku domowych upraw zebrane jabłka najczęściej składowane są w pomieszczeniach chłodnych, takich jak odpowiednio zabezpieczone przed deszczem i śniegiem altanki, ziemianki czy piwnice.
Niestety w nich znacznie trudniej kontrolować i utrzymywać stałą temperaturę. Dlatego tak ważne jest zwracanie uwagi na dwa pozostałe czynniki, by móc cieszyć się owocami jabłoni nawet przez kilka miesięcy.
Odpowiednia wilgotność
Wilgotność sięgająca 85-90% to kolejny po temperaturze czynnik, który ma ogromny wpływ na długość przechowywania jabłek. Owoce te bardzo szybko sygnalizują nawet niewielki, 4-5% ubytek wody. Skórka staje się pomarszczona, a miąższ bardziej suchy i nieapetyczny. Przy większych spadkach jabłka kurczą się, a substancje odżywcze zanikają.
Dlatego jabłka, które chcemy przechowywać dłużej, powinny znaleźć się w pomieszczeniu o dużej wilgotności. Możemy podnieść ją umieszczając obok naszych zbiorów pojemniki z wodą lub od czasu do czasu dość obficie polewając podłogę.
Wentylacja, cyrkulacja
Odpowiednia wilgotność dość mocno łączy się z ostatnim z istotnych wskaźników, czyli odpowiednią wentylacją.
Sprawny system wentylacyjny w pomieszczeniu, w którym planujemy przechowywać jabłka jest konieczna z co najmniej dwóch powodów.
Etylen – wróg numer 1
Jednym z nich jest to, że dojrzewające jabłka uwalniają etylen. Etylen to substancja, która przyspiesza dojrzewanie owoców. Chętnie wykorzystujemy go np. do przyspieszenia dojrzewania zbyt twardego awokado. Ale decydując się na długie przechowywanie jabłek chcemy proces dojrzewania opóźnić, a nie przyspieszyć.
Pleśń i zgnilizna vs. wentylacja
Drugim powodem jest to, że pomieszczenie źle wentylowane i wilgotne, sprzyjają rozwojowi chorób, które znamy jako choroby przechowalnicze. Szara pleśń czy brunatna zgnilizna, mogą sprawić, że nawet najlepiej przechowywane jabłka nie będą zdatne do spożycia. Czasem nawet regularna kontrola i eliminowanie chorych egzemplarzy to za mało – choroby z nadgniłych jabłek szybko rozprzestrzeniają się na inne owoce.
Patrz, jak układasz
Dobra wentylacja jest w stanie spowolnić niepożądane procesy, a nawet całkowicie im zapobiec. Czasem wystarczy jedynie uchylone okno, by uniknąć gnicia całego zbioru. Czasem wszystko zależy od ułożenia jabłek w odpowiednich pojemnikach.
Dlatego też zdecydowanie najlepiej przechowywać jabłka wykorzystując do tego skrzynki drewniane. Naturalny materiał, z którego są wykonane umożliwia odpowiednią cyrkulację powietrza.
Wkładając jabłka do skrzynek warto się upewnić, czy są one czyste i czy nie mają elementów, które mogą uszkodzić jabłka. Jeśli wszystko jest ok, wystarczy wyłożyć dno dwoma warstwami gazet i delikatnie umieścić w nich owoce. Niektórzy polecają ich przykrycie kolejną warstwą gazet. Dzięki nim dwutlenek węgla produkowany przez jabłka nie ulatnia się tak szybko, spowalniając jednocześnie proces dojrzewania owoców. Zaleca się, by w skrzynkach nie przechowywać więcej niż 15 kg jabłek.
Co oprócz drewna?
Coraz częściej oprócz drewnianych skrzynek spotyka się plastikowe pojemniki do przechowywania jabłek. Mogą się sprawdzić, jeśli posiadają odpowiednie otwory wentylacyjne.
Kompletnie nie sprawdzą się za to pojemniki wykonane z kartonu, które szybko chłoną wilgoć, tracą kształt i rozpadają się.
Dłużej świeże
Ostatnią podpowiedzią dotyczącą tego jak przechowywać jabłka jest to, by układając je zwracać uwagę na stopień dojrzenia. Mocno dojrzałe owoce dobrze umieścić najbliżej, by szybciej je zużyć. Mniej dojrzałe jabłka mogą być przechowane dłużej, więc jeśli zapewnimy im odpowiednie warunki, będziemy mogli cieszyć się ich smakiem przez całą zimę.